Nederlandse energiecoöperaties boeken voortgang

Er zijn steeds meer Nederlanders die zich aansluiten bij energiecoöperaties om gezamenlijk zonne- of windenergie op te wekken. Veel van deze coöperaties hadden op financieel gebied een moeilijk jaar in 2022. 

Lokaal eigenaarschap van wind- en zonneparken

In 2019 werd in het Klimaatakkoord vastgelegd dat de helft van alle wind- en zonneparken op land in lokale handen moet zijn. Hier is tot nu toe weinig vooruitgang in geboekt. De winsten uit duurzame energie gaan nog vaak naar de grote energiebedrijven, terwijl de omgeving er niet van profiteert.

Om hier verandering in te brengen zijn er inmiddels in de meeste gemeenten energiecoöperaties opgericht die al meer dan duizend zonnedaken hebben aangelegd. De zonnepanelen op deze daken worden gezamenlijk betaald door omwonenden die ook profiteren van de opgewekte energie. Desondanks leveren al deze energiecoöperaties slechts 2,5% van alle zonne-energie en ongeveer 5% van alle windenergie die in Nederland wordt opgewekt. 

Subsidieverlaging zorgde voor achterblijvende ontwikkeling

Klimaatminister Jetten is een voorstander van energiecoöperaties, die ervoor zorgen dat energie echt lokaal wordt opgewekt. Inmiddels zijn meer dan 120.000 Nederlanders lid van een van de ruim zevenhonderd coöperaties. Toch is 2022 financieel een moeilijk jaar geweest voor veel coöperaties vanwege de subsidie beperking vanuit het ministerie van Jetten. Dit heeft de ontwikkeling van nieuwe zonnedaken vertraagd. Het aantal subsidieaanvragen van coöperaties bleef vorig jaar fors achter bij de verwachting. Hoewel de begroting dit jaar is verhoogd, beschouwen energiecoöperaties 2022 als een verloren jaar.

Lees ook: 2022 bespaarde 22 megaton CO2.

Meer eigen geld nodig door terughoudende banken

Coöperaties voor duurzame energie hebben tijdens de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne problemen ondervonden. Volgens de voorzitter van een van de landelijke energiecoöperaties liepen de projecten vertraging op en werden materialen flink duurder. Bovendien was het moeilijker om leningen te krijgen van banken, die juist meer eigen inbreng eisten. Leden van een coöperatie kunnen vaak niet de volledige kosten betalen voor grotere energieprojecten, zoals windparken. Dit maakte het voor de coöperaties lastiger om duurzame energieprojecten te realiseren. 

Toekomstperspectief

Energiecoöperaties zijn niet alleen maar negatief in het nieuws. Klimaatstichting HIER inventariseerde dat er veel plannen klaarstaan om het aantal coöperatieve zonnepanelen in de komende twee jaar te verdubbelen. Energiecoöperaties hebben zich geprofessionaliseerd en zullen de komende jaren nog beter worden. Om het lokale eigendom van zonne- en windparken te vergroten, hoopt men dat overheden hierin meer steunen. Veel coöperaties spelen ook een belangrijke rol bij het helpen van hun omgeving met energiebesparing. Ze geven advies en bieden gunstige prijzen aan voor gezamenlijk ingekochte isolatiemateriaal.