Kabinet ziet potentie in burgerforum voor klimaat- en energiebeleid

Het kabinet ziet potentie in een burgerforum voor klimaat- en energiebeleid, maar wil eerst met het parlement in gesprek. Het burgerforum moet nieuwe groepen burgers bij besluitvorming betrekken, de afstand tussen burgers en beleidsmakers verkleinen en besluiten democratischer maken. Het nut van zo’n burgerforum werd vastgesteld in een kamerbrief van Minister Rob Jetten begin deze maand.

Wat is een burgerforum?

Een burgerforum houdt in de praktijk in dat een (gelote) groep mensen bij elkaar komt. Over een periode van gemiddeld zes tot zeven maanden gaat deze groep in gesprek over een maatschappelijk vraagstuk. In het geval van het burgerforum over klimaat- en energiebeleid betreft het dus een klimaatvraagstuk. De groep mensen beroept zich op informatie en onafhankelijke kennis. Zodra het burgerforum ‘eindigt’, rolt er een rapport met aanbevelingen uit voor de Nederlandse politiek.

Het nut van een burgerforum

Eva Rovers staat positief tegenover het burgerforum: “Als zo’n burgerberaad goed wordt uitgevoerd, kan het niet alleen leiden tot doeltreffend en gedragen klimaatbeleid, maar ook tot een hechtere samenleving, waarin politiek en inwoners elkaar vertrouwen.”

Randvoorwaarden

Voor het succes van het burgerforum zijn enkele voorwaarden essentieel. Zo moet een burgerforum groot genoeg zijn om representatief te kunnen zijn, maar klein genoeg om werkbaar te zijn. Ook moet een burgerforum bestaan uit een diverse groep deelnemers en moet het vraagstuk doeltreffend zijn. Goede informatieverziening, voldoende budget en professionele en onafhankelijke moderatie zijn ook essentieel. Om een Frans scenario te voorkomen, moet vooraf duidelijk zijn wat er met de uitkomsten van het burgerforum gebeurt. In Frankrijk werd in 2019 al zo’n burgerforum georganiseerd, maar liet de uitkomst voor de deelnemers veel te wensen over. Met het pakket aan maatregelen werd door de Franse Senaat weinig gedaan. De Franse Senaat was vooraf namelijk niet betrokken bij het burgerberaad en kwam uit op een sterk afgezwakt maatregelenpakket. Honderdduizend Fransen gingen vervolgens boos de straat op. Jetten wil een dergelijke situatie voorkomen door ervoor te zorgen dat men het parlement voldoende betrekt bij het burgerberaad. De politiek moet dus garanderen wat er precies met de uitkomsten gebeurt.

Kritiek

Er is veel kritiek dat een dergelijk burgerberaad alleen zou dienen om genoeg steun te bieden voor bepaalde politieke doelen (klimaatneutraal in 2050), in plaats van daadwerkelijk naar burgers te luisteren. Met de afschaffing van het referendum is er weinig garantie dat de actiepunten voortkomend uit het burgerberaad ook in de praktijk zullen worden gebracht.