Hoe gaan we de energierekening verlagen?

De energieprijzen rijzen inmiddels de pan uit. Links en rechts worden al verschillende ideeën geopperd om de energierekening voor de gemiddelde Nederlander nog enigszins binnen de perken te houden. Vandaag lichten we drie veelvoorkomende ideeën onder experts voor je uit en beschrijven we de voor- en nadelen.

Een maximum-energieprijs

In Frankrijk is de gasprijs van oktober 2021 bevroren door de staat om de tarieven voor de gemiddelde burger betaalbaar te houden. Dit is voor Frankrijk mogelijk omdat de staat grootaandeelhouder is van twee grote energiebedrijven. De Nederlandse energiebedrijven zijn geprivatiseerd en de Nederlandse staat kan daarom niet zo’n bevriezing van de gasprijzen teweeg brengen. Wel kan onze regering via de Prijzenwet een geval van een ‘noodsituatie van de nationale economie’ afroepen en daarmee een maximumprijs voor gas invoeren.

Voordeel: de consument betaalt een lage energieprijs.

Nadeel: energiebedrijven draaien verlies en moeten (deels) gecompenseerd worden door de overheid met behulp van belastinggeld.

Solidariteitsheffing energiebedrijven

Een solidariteitsheffing betreft een eenmalige belasting voor bedrijven die excessieve winsten maken naar aanleiding van een gebeurtenis waar zij niet verantwoordelijk voor zijn en die buiten het positief ondernemersrisico valt (bron). Zo’n heffing zou volgens de criteria dus toepasbaar zijn in het geval van sterk stijgende energieprijzen als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Een dergelijke heffing is al ingevoerd in Engeland.

Voordeel: de opbrengsten van de solidariteitsheffing zullen de energieprijzen voor de consument verlagen.

Nadeel: het invoeren van een dergelijke wet kost twee jaar en is daarmee geen kortetermijnoplossing, aldus Rob Jetten. Follow the Money onderzoekt al twee jaar lang de banden tussen Shell en de Nederlandse overheid. Dit onderzoek hoopt op termijn onder andere meer inzicht te kunnen bieden in een eventueel verband tussen dergelijke moeizame wetswijzigingen en banden met Shell.

Eenmalige energietoeslag

Eind 2021 werd al een eenmalige energietoeslag ingevoerd, om de gevolgen voor mensen met een inkomen rond bijstandsniveau te verzachten.

Voordeel: een dergelijke energietoeslag is relatief makkelijk uitvoerbaar en verzacht energiearmoede.

Nadeel: de energietoeslag brengt voor de overheid hoge kosten met zich mee.