Zonnepanelen: is het de investering waard?

Je ziet ze steeds vaker pronken op de Nederlandse daken: zonnepanelen. Maar wat kost een zonnepaneel? Hoe werken zonnepanelen eigenlijk? En is jouw dak wel geschikt voor zonnepanelen? In dit artikel beantwoorden we de komende weken al je brandende vragen.

Wat kosten zonnepanelen?

Voor een set van 10 zonnepanelen tel je gemiddeld €5.400,- neer, inclusief installatiekosten en btw. De btw over de aankoop en installatiekosten kun je voor een groot deel terugkrijgen van de belastingdienst. Dan zou je dus uitkomen op gemiddeld (€5.400 / 121 x 100 =) €4.463,- aan kosten, wanneer je de btw-aftrek meerekent. Btw terugvragen doe je via de website van de belastingdienst.

Krijg ik subsidie op zonnepanelen?

Er is geen subsidie voor zonnepanelen meer. De reden hiervoor is dat de terugverdientijd van zonnepanelen inmiddels al aantrekkelijk genoeg is geworden. Hoe dit precies zit leggen we je zo uit. Je kunt wel gebruik maken van de energiebespaarlening, mits je ook minimaal één energiebesparende maatregel treft.

Wat doe ik met de extra stroom die ik opwek met mijn zonnepanelen?

Het kan voorkomen dat je met je zonnepanelen meer stroom opwekt dan je nodig hebt. Hiervoor is een zogenaamde ‘salderingsregeling’ opgesteld. Dit houdt in dat je de extra stroom die je met je zonnepanelen opwekt teruglevert aan de energieleverancier. De stroom die je teruglevert wordt dan weggestreept tegen de stroom die je afneemt, tegen hetzelfde tarief (gemiddeld 22 cent per kWh, incl. belastingen). Als je jaarlijks meer stroom teruglevert dan afneemt, dan ontvang je wel een lagere vergoeding voor het teveel aan stroom dat je teruglevert. Dat bedrag verschilt per energieleverancier.

Let op: de salderingsregeling zoals die hierboven beschreven staat wordt per 1 januari 2025 afgebouwd. Dit houdt in dat je vanaf 2025 elk jaar minder stroom mag wegstrepen en je vanaf 2031 helemaal geen stroom meer mag wegstrepen.

Wat is de terugverdientijd van zonnepanelen?

Je bespaart gemiddeld €470 per jaar op je energierekening, gedurende de levensduur van 25 jaar van 10 zonnepanelen. Uitgaande van 10 zonnepanelen op het zuiden, heb je deze gemiddeld in 7 jaar en 4 maanden terugverdiend. Hoe deze berekening precies is gemaakt, lees je op de website van Milieu Centraal.

Hoe werken zonnepanelen?

Wil je nou weten hoe een zonnepaneel werkt? Dan volgt hier een klein natuurkundelesje. De Franse natuurkundige Becquerel ontdekte in 1839 dat we elektriciteit kunnen opwekken uit zonlicht. Dit wordt een ‘photovoltaïsch effect’ genoemd. De halfgeleider die hiervoor gebruikt wordt is vaak ‘silicium’. Als de zon (indirect) op de panelen schijnt dan komen er elektronen los in het silicium. Bij het loskomen van die elektronen ontstaat er spanning in een zonnecel. Als deze zonnecellen achter elkaar geschakeld worden kan er stroom gaan lopen in een zonnepaneel.

Hoe werken zonnepanelen in de schaduw?

Als er schaduw op een cel in het zonnepaneel valt zal daar minder stroom gaan lopen omdat de elektronen hier niet loskomen. Om te zorgen dat het zonnepaneel ook met schaduw nog deels energie opwekt zijn er ‘bypass diodes’ ontwikkeld. Deze ‘bypass diodes’ zorgen ervoor dat de beschaduwde cel even wordt overgeslagen. Meestal zijn er 3 van deze bypass diodes in elk systeem, dus bij elke bypass diode wordt één derde van het systeem dat alle zonnepanelen aanstuurt uitgeschakeld. Schaduw is voor zonnepanelen dus niet optimaal.

Weet je van tevoren dat er schaduw op je zonnepanelen zal vallen? Kies dan voor micro-omvormers waarbij elk paneel zijn eigen omvormer heeft. Op die manier zorgt de activatie van een bypass diode niet gelijk voor één derde minder productie. Een (vaak) goedkoper alternatief voor micro-omvormers zijn Maximum-Power-Point-trackers. Deze kun je aan elk paneel koppelen en zorgen ervoor dat stroom en spanning in balans blijven. Dit zorgt voor maximale opbrengst en benutting.

Hoe wordt zonne-energie omgezet in stroom?

De activatie van de elektronen in de zonnepanelen en de bijkomende spanning, doorgevoerd in een schakel, resulteert in stroom. Deze stroom is ‘gelijkstroom’ en nog niet gelijk bruikbaar om bijvoorbeeld je wasmachine op te laten draaien. De gelijkstroom moet namelijk eerst omgezet worden in wisselstroom. Dit kan door middel van een omvormer. Ook kun je accu’s toevoegen aan je installatie om deze wisselstroom op te slaan. Dit is handig voor ‘s nachts en voor donkere dagen. Ook kun je de stroom vooralsnog terug leveren door middel van de salderingsregeling.

Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Als je zonnepanelen op je dak wilt plaatsen moet je dak aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet er uiteraard voldoende ruimte op je dak zijn en moet je dak stabiel genoeg zijn. Daarnaast moet het dak tussen het oosten en het westen liggen, richting het zuiden. Daarnaast moet er geen of beperkte schaduw op de zonnepanelen vallen.

Ruimte op je dak

Er zijn twee zonnepaneelmaten beschikbaar voor particuliere woningen: 1,00 x 1,65 meter en 1,10 x 1,75 meter. Combinaties die vaak voorkomen zijn 8, 12 en 16 zonnepanelen. Aangezien je aan de rand van je dak ruimte moet vrijhouden, heb je tussen de 15m2 en 30m2 aan vrije ruimte op je dak nodig.

Het is ook een optie om de zonnepanelen over meerdere dakdelen te verspreiden. Dit kost echter extra installatietijd door de complexe bekabeling en een omvormer.

Oriëntatie van het dak

Dak op het zuiden

Een dak op het zuiden met een hoek van 30-40 graden is optimaal voor zonnepanelen. Je zit dan het dichtst bij een potentiële benutting van de zonnepanelen van 100%. Ongeacht de helling van het dak blijft de potentiële benutting van de zonnepanelen tussen de 85% en 100%.

Dak op het zuidoosten of zuidwesten

Een dak op het zuidoosten of zuidwesten is nog steeds uitermate geschikt voor zonnepanelen. Ten opzichte van een oriëntatie op het zuiden wordt hier iets minder zonlicht benut tijdens de felste middaguren. Zonnepanelen op zuidoostelijke daken leveren wel meer energie in de ochtend, ten opzichte van een oriëntatie op het zuiden. Zonnepanelen op zuidwestelijke daken leveren meer energie in de middag, ten opzichte van een oriëntatie op het zuiden.

Dak op het oosten of westen

Bij zonnepanelen op een dak op het oosten of westen schommelt de potentie tussen de 80% en de 90%. Over het algemeen geldt: hoe platter het dak, hoe hoger de opbrengst. Zonnepanelen op oostelijke daken leveren meer energie in de ochtend. Zonnepanelen op westelijke daken leveren meer energie in de middag. Het combineren van zonnepanelen op het oosten en op het westen is mogelijk.

Dak op het noorden

Een dak op het noorden is het minst geschikt voor zonnepanelen. De zonnepotentie bij dit type oriëntatie is minder dan 75%.

Plat dak

De zonnepotentie voor platte daken is 90%. Tijdens de ochtend en de middag vangen zonnepanelen op een plat dak meer zon. Zonnepanelen liggen op platte daken nooit 100% plat, omdat de regen ze nog schoon moet kunnen spoelen.

Materiaal van het dak

Dakpannen

Daken met dakpannen zijn heel geschikt voor zonnepanelen. Daken met hele oude dakpannen die bijvoorbeeld van klei zijn gemaakt zijn waarschijnlijk weer niet geschikt voor zonnepanelen.

Plat dak

Een plat dak is geschikt voor zonnepanelen, mits het dak stevig genoeg is. Elk zonnepaneel weegt namelijk 20kg en hier komt nog eens 20kg ballast bij.

Golfplaten, stalen en zinken daken

Golfplaten daken zijn geschikt voor zonnepanelen. Stalen en zinken daken zijn meestal ook geschikt voor zonnepanelen.

Minder geschikte daken

Heb je een asbest dak? Dan moet je het asbest eerst saneren voordat er zonnepanelen geplaatst kunnen worden. Bij rieten daken kunnen vaak überhaupt geen zonnepanelen worden geplaats vanwege het brandgevaar. Op een leien dak kunnen soms zonnepanelen worden geïnstalleerd, maar dit is vaak duurder. Daarnaast installeren niet alle installateurs op leien daken.

Vereist je dak eerst onderhoud? Zorg dan eerst dat het dak gerepareerd wordt voordat je zonnepanelen laat installeren.

Energielabel na zonnepanelen

Heb je nu zonnepanelen op je huis aangelegd en wil je een nieuw energielabel aanvragen? Kies dan gemakkelijk en snel via Woninglabel.nl de adviseur die het beste bij jou past.