Verduurzaming is niet betaalbaar voor een op de vijf woningeigenaren

Voor een op de vijf woningeigenaren is verduurzaming niet betaalbaar. Voor deze woningeigenaren is het spaargeld niet toereikend en extra lenen is ook geen uitkomst. Bij de woningeigenaren die wel genoeg middelen tot hun beschikking hebben ontbreekt vaak de prikkel om te verduurzamen. Dit blijkt uit een gedetailleerde analyse door De Nederlandsche Bank (DNB) van 4,3 miljoen woningeigenaren. De toezichthouder stelt dat de overheid huishoudens meer zou moeten stimuleren om toch de woning te verduurzamen.

Laag inkomen en een slecht geïsoleerde woning

De groep woningeigenaren waar verduurzaming niet betaalbaar voor is bestaat met name uit mensen die het hardst worden geraakt door de hoge energieprijzen. Dit zijn mensen met een laag inkomen en een relatief slecht geïsoleerde woning. Bijna 90 procent van deze groep woont in een woning met energielabel C of lager. In deze woningen moet er nog veel geïsoleerd worden.

Forse verduurzaming

Er staat nog een forse verduurzaming van woningen in Nederland te wachten. Woningeigenaren die die nog niet geïnvesteerd hebben in extra isolatie en warmtepompen om van het gas af te komen staat moeten dit in de nabije toekomst wel doen. Het kabinet heeft als doel gesteld om voor 2030 1,5 miljoen woningen van het gas af te krijgen. DNB berekent dat het per woning gemiddeld 24.000 euro kost. Voor dit bedrag kan iemand zowel zijn huis laten isoleren totdat het voldoet aan energielabel B, en er een warmtepomp in laten zetten. Dit is voor een op de vijf woningeigenaren niet betaalbaar. Voor deze berekening hadden de onderzoekers van DNB toegang tot gegevens over onder meer het inkomen, vermogen, hypotheek en woonsituatie van de woningeigenaren.

Financieren

Verschillende banken bieden wel extra leenruimte aan als het geld vervolgens aan verduurzaming wordt besteed, maar voor woningeigenaren met een laag inkomen is dat geen goede oplossing, vindt DNB. Deze groep mensen wordt hierdoor financieel nog kwetsbaarder.

De subsidieregelingen die beschikbaar zijn voor verduurzaming zijn niet altijd even effectief volgens eerdere onderzoeken van de Algemene Rekenkamer en het Centraal Planbureau. Soms gelden deze subsidies namelijk alleen bij grotere duurzaamheidsinvesteringen. Ook worden de subsidies vaak pas achteraf uitgekeerd. Woningeigenaren die in kleine stappen willen verduurzamen en het geld vooraf nodig hebben kunnen hierdoor geen gebruik maken van de subsidies.

Volgens directielid Olaf Sleijpen van DNB is het de winst van het onderzoek dat er nu goed inzichtelijk is gemaakt wie het meeste aandacht nodig heeft. Hij vertelt: “Het is een vrij specifieke groep die je wilt helpen. Het gaat bijvoorbeeld niet om iedereen met een laag inkomen.” Mogelijk kan er op regionaal niveau gekeken worden wat mogelijk is.

Verduurzamingsprikkel

Naast de woningeigenaren waarvoor verduurzaming niet betaalbaar is, heeft ongeveer de helft van de woningeigenaren volgens DNB wel genoeg spaargeld voor de verduurzaming. Nog eens 30 procent heeft het benodigde geld niet op de spaarrekening, maar zou de hypotheek kunnen verhogen. Deze woningeigenaren kunnen de verduurzaming dus wel betalen, maar willen dat vaak nog niet, concludeert DNB.

Volgens de toezichthouder zou onder meer gekeken moeten worden hoe investeringen in verduurzaming financieel aantrekkelijker kunnen worden gemaakt. Daarbij is het vaak nog niet duidelijk wat er van huizeneigenaren wordt verwacht. Ook daar zou aan moeten worden gewerkt, aldus DNB.