Nieuwe Europese richtlijn: zo verandert het energielabel en emissievrije gebouwen

Vanaf 2026 wordt de nieuwe Europese richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen (EPBD IV) opgenomen in het Nederlandse beleid. Het hoofddoel is duidelijk: in 2050 moeten alle gebouwen in Europa emissievrije gebouwen zijn. Nederland neemt deze regels één-op-één over, zonder extra nationale aanvullingen.

De energietransitie in Nederland is volop in beweging. Steeds meer woningen, kantoren, scholen en andere gebouwen worden goed geïsoleerd en stappen over op een aardgasvrije energievoorziening. Wie nu al investeert in de verduurzaming van een gebouw, profiteert van lagere energielasten, meer woon- of werkcomfort en draagt bij aan een toekomstbestendige gebouwde omgeving

Duidelijkheid over het einddoel en de tussenstappen die nodig zijn om daar te komen, is essentieel om de energietransitie succesvol en voortvarend voort te zetten.

Wat betekent dit voor nieuwbouw?

Vanaf 2030 moeten nieuwe gebouwen energiezuinig en emissievrij zijn op het eigen perceel. Fossiele brandstoffen maken plaats voor hernieuwbare energie, zoals zon en wind. Aansluiting op een warmtenet is ook een duurzaam alternatief.

Ook gelden er vanaf 2030 regels voor de maximale uitstoot van broeikasgassen over de volledige levensduur van een nieuw gebouw. Dit omvat de emissie van bouwmaterialen, installaties en het energieverbruik gedurende de gebruiksfase. Om dit te meten, introduceert de richtlijn een nieuw instrument: de whole life cycle global warming potential (WLC-GWP). In 2027 presenteert Nederland een routekaart met daarin de WLC-GWP-eisen die vanaf 2030 voor nieuwbouw gaan gelden, en hoe deze normen richting 2050 verder worden aangescherpt.

Emissievrije gebouwen: ook bestaande bouw moet mee

Niet alleen nieuwbouw moet verduurzamen. Ook bestaande gebouwen moeten in 2050 emissievrij zijn. Denk aan betere isolatie en een overstap naar warmtepompen of andere duurzame oplossingen.

De overheid helpt gebouweigenaren met subsidies en informatiecampagnes. In 2025 verschijnt een Nationaal Gebouw Renovatieplan, waarin de stappen naar een duurzame gebouwde omgeving tot 2050 staan uitgelegd.

Voor woningen komen er geen wettelijke verplichtingen. Maar voor utiliteitsgebouwen (zoals kantoren en winkels) wél. Vanaf 2030 moeten de slechtst presterende gebouwen verbeterd zijn. Uiterlijk in 2027 worden de details hiervan vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Nieuw energielabel vanaf 2030

Vanaf 2030 wordt het energielabel voor gebouwen opnieuw ingedeeld, met een schaal die loopt van A tot en met G. De huidige hoogste klassen (A+ tot en met A+++++) verdwijnen daarmee. Tegelijkertijd wordt een gemoderniseerde rekenmethode ingevoerd om het energielabel te bepalen. Deze nieuwe methode geeft een nauwkeuriger en realistischer beeld van zowel het energieverbruik als de energieprestatie van een gebouw.

Wat verandert er wanneer?

De invoering van EPBD IV gebeurt in stappen. In een Kamerbrief is precies te zien welke wijzigingen wanneer ingaan. Zo weten gebouweigenaren en vastgoedbeheerders op tijd wat er op hen afkomt. Wie nu al investeert in verduurzaming, profiteert direct van lagere energiekosten, meer comfort én draagt bij aan een toekomst met emissievrije gebouwen.